آسیب شبکه بازویی چیست؟
شبکه عصبی براکیال یا شبکه عصب بازویی مجموعه ای از عصب های فعال و حساس است که پیام ها را از طناب نخاعی به شانه، دست و بازو ارسال می کند.
آسیب شبکه بازویی زمانی اتفاق می افتد که این عصب ها کشیده شده و یا فشرده شوند و از طرفی پاره شدن آنها و جدا شدن از طناب نخاع عواقب عوارض زیادی داشته و عملکرد این عضو مهم را مختل می کند.
ممکن است افراد به ویژه ورزشکاران در پی کشیدگی اعصاب اندام فوقانی و هنگام انجام سایر فعالیت های ورزشی و یا تصادفات و سایر حوادث با این اختلال مواجه شوند.
گاهاً آسیب دیدگی شبکه بازویی آنقدر وسیع است که برای ترمیم و درمان آن نیاز به انجام جراحی خواهد بود.
متخصصان با توجه به وضعیت بیماران درد ایجاد شده بر اثر آسیب شبکه بازویی را متغیر می دانند.
اگر آسیب دیدگی بسیار شدید باشد این دردها عموماً با شدت زیاد اتفاق افتاده و به نوعی می توان درد را فلج کننده خواند.
اما زمانی که شبکه بازویی آسیب می بیند افراد با احساس له شدن شدید یا سوزش دائمی مواجه شده که حتی ممکن است روند ترمیم و درمان آن سال ها زمان ببرد.
حال که با اهمیت حفظ سلامت شبکه بازویی آشنا شده اید، مهم است که علائم آسیب در این محدوده را دانسته و برای رفع و درمان سریع این اختلالات باید به متخصصین مربوطه مراجعه کنید.
آسیب دیدگی شبکه بازویی مسئله ای نیست که بتوانید به سادگی از کنار آن عبور کنید و مهم است که سریعاً اقدامات لازم برای کمتر کردن آسیب ها و کنترل مشکلات احتمالی انجام پذیرد.
علائم آسیب دیدگی شبکه بازویی
آسیب دیدگی عضلات و عصب های بازویی برای هر فرد متفاوت است، هر چقدر که شدت آسیب بیشتر باشد، دردها با شدت بالاتر رخ داده و برای مدت بیشتر ادامه پیدا می کنند.
متخصصان مهمترین علائم صدمات شدید به شبکه بازویی را بی حسی و ضعف در بازوها می دانند، حتی ممکن است افراد این دردها را به یک شوک الکتریکی تشبیه کرده و هنگام تکان دادن دست این سوزش ها شدت می یابد.
اگر آسیب دیدگی شبکه بازویی آنقدر شدید باشد که موجب پارگی و از هم گسیختگی عصب ها شود، قطعاً علائم و نشانه ها با شدت بیشتر تجربه می گردد.
این افراد در چنین موقعیتی به طور کامل توانایی خود را برای تکان دادن دست، بازو و شانه از دست داده و نمی توانند کوچک ترین حرکتی داشته باشند.
از طرفی این دردها هر لحظه شدت پیدا کرده و حتی ممکن است مصرف انواع مسکن به تسکین این دردهای پیوسته کمک نکند.
علت آسیب شبکه بازویی
آسیب به اعصاب بالایی که شبکه بازویی را تشکیل می دهند، زمانی اتفاق می افتد که شانه به سمت پایین فشار داده می شود در حالی که گردن به سمت بالا کشیده می شود و از شانه آسیب دیده دور می‌شود.
اعصاب پایینی با فشار دادن بازو به بالای سر بیشتر آسیب می بینند.
این آسیب ها به روش های مختلفی رخ می دهند، از جمله:
ورزش های تماسی
بسیاری از بازیکنان فوتبال دچار سوزش یا نیش شده اند، آسیبی که به دلیل کشیدگی بیش از حد اعصاب شبکه بازویی در اثر برخورد با بازیکنان دیگر رخ می دهد.
زایمان دشوار
نوزادان تازه متولد شده نیز دچار آسیب شبکه بازویی می شوند.
این به دلیل وزن زیاد نوزاد هنگام تولد، وضعیت بریچ یا زایمان طولانی مدت اتفاق می افتد.
اگر شانه های نوزاد در کانال زایمان فرو رود، خطر فلج شبکه بازویی در کودک افزایش می یابد.
در بیشتر موارد، اعصاب فوقانی آسیب می بینند که باعث بیماری به نام فلج ارب می شود.
تروما
انواع مختلف تروما از جمله تصادفات وسیله نقلیه، تصادفات موتور سیکلت، سقوط یا زخمی شدن با گلوله می تواند به شبکه عصبی بازویی آسیب برساند.
درمان‌های تروما و سرطان
پرتو درمانی در قفسه سینه یا گردن باعث رشد تومورها در شبکه یا در امتداد اعصاب بازویی می شود یا باعث فشار روی شبکه یا گسترش به اعصاب می شود.
پرتودرمانی قفسه سینه نیز می تواند باعث آسیب به شبکه عصبی بازویی شود.
عوارض ناشی از آسیب شبکه بازویی
آسیبی که به شبکه بازویی وارد می شود باید سریعاً درمان شده و هر چقدر هم که طول دوره درمان زیاد باشد، باید تا آخرین مرحله تحت نظر متخصصان برتر این فرایند را سپری کنید.
آسیب دیدگی عصب بازویی هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان اتفاق می افتد.
مهم است که نسبت به آسیب های دائمی آن هوشیار بوده تا با طی کردن دوره درمان با حساسیت بیشتر از عواقب و عوارض آن جلوگیری نمایید.
متخصصان معتقدند که در پی ایجاد آسیب شدید به شبکه اعصاب بازویی احتمال خشک شدن مفاصل وجود دارد، از آنجایی که در طی بهبود آسیب افراد کمتر از عضلات دست استفاده می کنند به مرور زمان مفاصل خشک تر شده و حرکت دست دشوار می شود.
نهایتاً مهم است که بعد از طی کردن دوره درمان و با تجویز پزشک، چند جلسه پیوسته فیزیوتراپی انجام داده تا مفاصل و عضلات تقویت شوند.
از دیگر عوارض جانبی آسیب دیدگی شبکه بازویی، باید به دردی اشاره کرد که ممکن است به صورت مزمن با افراد همراه باشد.
این دردها نهایتاً بهبود پیدا می کنند اما ممکن است تا چند سال ادامه داشته و نیاز به صبوری افراد و مراقبت بیشتر دارد.
به یاد داشته باشید که بی حسی دست یا بازو در پی آسیب دیدگی شبکه بازویی کاملاً شایع است و البته اگر صدمات بیش از حد باشد، این بی حسی ها در بخش های وسیع تری حس می شود.
بسیاری از افراد بعد از آسیب دیدگی عصب بازویی از آتروفی عضلات شاکی هستند، زمانی که این اتفاق رخ می دهد، عصب ها به کندی ترمیم شده و ممکن است این فرایند حتی چند سال طول بکشد.
از آنجایی که کارایی عضلات تا حد زیادی کاهش می یابد، ممکن است آتروفی عضلانی را تجربه کرده که البته نیاز به درمان های تخصصی و گاهاً فیزیوتراپی دارد.
زمانی که آسیب دیدگی شبکه بازویی اتفاق می افتد، متخصصان بر اساس میزان آسیب و شرایط جسمانی افراد و البته سن و سایر بیماری ها به افراد خواهند گفت که روند درمان تا چه حد موفق است.
ممکن است برخی از افراد به دلیل وضعیت جسمانی با ناتوانی های دائمی مواجه شوند.
ضعف های شدید یا فلج شدن عضلات به صورت دائمی تجربه تلخی است که برای برخی از بیماران از این آسیب به جای می ماند.
پیشگیری از آسیب شبکه بازویی
اگرچه اغلب نمی توان از آسیب به شبکه عصبی بازویی جلوگیری کرد، اما می توان اقداماتی را برای کاهش خطر عوارض جانبی آن پس از وقوع آسیب انجام داد:
درباره خودتان
اگر به طور موقت قادر به استفاده از دست یا بازوی خود نیستید، تمرینات روزانه دامنه حرکتی و فیزیوتراپی می تواند از خشکی مفاصل جلوگیری کند.
وقتی دستتان بی حس است مراقب سوختگی و بریدگی باشید زیرا آن را احساس نمی کنید.
اگر ورزشکار هستید و دچار آسیب شبکه عصبی بازویی شده اید، پزشک استفاده از پوشش مخصوص برای محافظت از این ناحیه را در حین ورزش به شما تجویز می کند.
درباره فرزندتان
اگر والدین کودک مبتلا به فلج عصب بازویی هستید، ورزش مفاصل و عضلات عملکردی کودک هر روز مهم است و از زمانی که کودک شما تنها چند هفته دارد شروع می شود.
این کار به سفت نشدن مفاصل کمک می کند و ماهیچه های کودک شما قوی و سالم می شود.
تشخیص آسیب شبکه بازویی
اگر دردهای شدید در ناحیه پشت شانه تجربه می کنید و پیش از آن حوادث مختلف را پشت سر گذاشته اید، حتماً به پزشک مراجعه کرده تا متخصصان با روش های نوین و فرایند های تشخیصی بتوانند آسیب های احتمالی را بررسی کنند.
ساده ترین و مهمترین راه برای ارزیابی عملکرد شانه و گردن، اشعه ایکس است.
به این واسطه تصویربرداری از تمامی بخش ها انجام شده و اگر ترک خوردگی و یا آسیبی مربوط به شانه اتفاق افتاده باشد مشخص می شود.
روش دیگر برای تشخیص آسیب شبکه اعصاب بازویی، الکترومیوگرافی است.
متخصصان به واسطه سوزن الکترود از طریق پوست می توانند وارد عضلات شده و تست فعالیت الکتریکی عضلات را در حالت انقباض و در حالت استراحت ارزیابی می کنند.
به خاطر داشته باشید که مطالعه هدایت عصبی بخشی از الکترومیوگرافی است که می تواند پزشک را در این زمینه آگاه سازد.
سرعت هدایت عصبی ارزیابی می شود و پزشکان به این واسطه عملکرد عصب ها را بررسی خواهند کرد.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا ام آر آی که به واسطه امواج رادیویی قدرتمند انجام می پذیرد، تصاویری دقیق را در اختیار پزشک قرار داده و عموماً متخصصان به این واسطه تشخیص دقیق و بدون خطا خواهند داشت.
از دیگر روش های مطمئن در تصویربرداری برای تشخیص آرتروسکوپی شانه و آسیب های عصب نخاعی سی تی اسکن می باشد.
در این تست، رنگ کنتراست در اطراف نخاع در گردن تزریق می شود تا آسیب به صورت واضح در سی تی اسکن نشان داده شود.
معمولاً این تست ۳ تا ۴ هفته پس از آسیب انجام می‌شود تا لخته‌های خونی احتمالی در ناحیه ریشه عصبی حل شود.
مطالعات الکترودیاگنوستیک از ابزارهای مهمی برای اندازه گیری هدایت عصبی و سیگنال های عضلانی استفاده می کنند.
این آزمایش‌ها می توانند تشخیص را تأیید کنند، آسیب عصبی را تعیین کنند، و شدت و میزان بهبودی عصبی را ارزیابی کنند.
ابتدا یک معاینه الکتروآگنوستیک پایه 3 تا 4 هفته پس از آسیب انجام می شود و 2 تا 3 ماه بعد تکرار می شود و سپس به طور مکرر برای ارزیابی بهبود عصب یا تغییرات بیشتر انجام می شود.
درمان آسیب شبکه بازویی
اگر متخصصان آسیب دیدگی شبکه بازویی را تایید کنند، با توجه به شدت آسیب، سن مراجعین و سایر راه های درمانی بهترین شیوه را انتخاب کرده تا هر چه سریع تر به نتایج مطلوب دست پیدا کنند.
متخصصان تلاش می کنند که برای حفظ عملکرد عضلات و مفاصل و جلوگیری از کاهش دامنه حرکتی آنها فیزیوتراپی را در کنار سایر روش های درمانی انجام دهند، اما اغلب متخصصان جراحی را یک روش مناسب برای بهبود آسیب شبکه بازویی می دانند.
گاهی نیاز است که جراحی نورولیز انجام شود که شامل آزادسازی عصب از بافت اسکار است، اما روش دیگر پیوند عصب بوده که در صورت آسیب دیدگی های شدید و پارگی اعصاب انجام می پذیرد.
روش دیگر برای جراحی آسیب شبکه بازویی انتقال عصب نامیده می شود.
وقتی ریشه عصب از طناب نخاعی پاره شده باشد، جراحان عصب کم اهمیت تری را که هنوز کار می کند را به محل آسیب دیده انتقال داده و پیوند انجام می شود.
با این حال به یاد داشته باشید که در صورت درد گردن، ضعف در دست ها و بازوها و همچنین مشکلات حرکتی در قسمت فوقانی بدن حتماً به پزشک اطلاع دهید تا چنین آسیب هایی در مراحل اولیه درمان شوند.
با این کار از آسیب های بیشتر جلوگیری کرده و قطعاً نیازی به درمان های سخت تر و پیچیده تر نخواهید داشت.
انواع جراحی شبکه عصبی بازویی
نورولیز
این جراحی شامل رهاسازی عصب از بافت اسکار است.
پیوند عصب
در این جراحی قسمت آسیب دیده شبکه بازویی برداشته شده و با قسمت هایی از عصب گرفته شده از سایر قسمت های بدن جایگزین می شود. این یک پلی برای رشد عصبی جدید در آینده ایجاد می کند.
انتقال عصب
وقتی که یک ریشه عصبی از طناب نخاعی جدا می شود، جراحان عصب کم اهمیت تری را که هنوز کار می کند برمی دارند و آن را به عصب مهم تری که کار نمی کند، پیوند می زنند.
انتقال عضله
در جراحی انتقال عضله، جراح یک عضله یا تاندون کمتر مهم را از قسمت دیگری از بدن، معمولاً ساق پا، خارج می کند و به بازو منتقل می کند و همچنین اعصاب و رگ های خونی تغذیه کننده عضله را دوباره به هم متصل می کند.
نتیجه درمان شبکه بازویی
وقتی تار بازویی پس از چند هفته تا چند ماه به خودی خود بهبود می یابد، معمولاً به طور کامل بهبود می یابد، اما در صورت انجام جراحی، هرگز به طور کامل بهبود نمی یابد.
زمانی که قسمت های بالایی شبکه بازویی آسیب ببیند، بیمار پس از جراحی می تواند آرنج و شانه خود را تا حدودی حرکت دهد.
حرکات دست و انگشتان بیمار نیز از قبل سالم بودند.
این بیماران نتایج درمانی خوبی دارند و در آینده می توانند فعالیت های بدنی عادی را انجام دهند.
در صدمات کامل شبکه بازویی احتمال بهبودی کمتر است.
تنها 75 درصد از این بیماران پس از درمان می توانند، آرنج خود را خم کرده و شانه خود را تا حدودی حرکت دهند و ممکن است حرکت دست ها همچنان کمتر و حدود 20 درصد باشد.
حداکثر بهبودی بعد از هیجان و نیم تا دو سال بعد از جراحی است و بعد از آن بیمار دیگر تغییری نخواهد کرد.
چه زمانی برای درمان به پزشک مراجعه کنیم؟
آسیب به شبکه عصبی بازویی می تواند باعث ضعف و ناتوانی دائمی شود.
حتی اگر جزئی به نظر برسد، باز هم نیاز به مراقبت پزشکی دارد.اگر علائم زیر را داشتید حتما به پزشک مراجعه فرمایید:
- علائم برنر و استینگر که عود می کنند
- ضعف در دست یا بازو
- گردن درد
- علائم در هر دو دست
